คำสั่ง DOS ที่น่าสนใจครับ

การใช้ Microcomputer PC
เมื่อเราเปิดสวิทช์ใหญ่ จะมีไฟสีเขียวปรากฎขึ้น และเครื่องคอมพิวเตอร์จะส่งเสียงบอกถึง การเริ่มทำงาน ถ้าจอภาพยังมืดสนิท ให้เปิดสวิทช์ที่จอภาพ จะมีการอุ่นเครื่อง และเรียก ( boot ) โปรแกรมควบคุมระบบ ( DOS ) จาก harddisk ออกมาทำงาน และจะปรากฏ C : > ให้เราป้อนคำสั่งควบคุมตามที่เราต้องการ

ถ้าไม่มีโปรแกรมควบคุมระบบ ใน harddisk หรือไม่มี harddisk ให้ใส่แผ่นดิสก์ ที่ boot DOS ได้ลงใน drive A จะปรากฏ A : > แทน

การ boot DOS คือ การทำให้ คอมพิวเตอร์เริ่มทำงาน โดยใช้แผ่นDOS ซึ่งการ boot เครื่องนั้น มีอยู่ 2 ประเภทคือ 1.cold boot เปิดสวิตซ์เครื่อง 2.warm boot เมื่อเครื่อง hang กด Ctrl + Alt + Del พร้อมกัน
file แฟ้ม คือแฟ้มข้อมูลที่ใช้เก็บข้อมูล เช่นเดียวกับสมุด หรือหนังสือ
directory คือ ห้องใหญ่ที่ใช้เก็บไฟล์หลาย ๆ ไฟล์
subdirectory คือ ห้องเล็กที่ใช้จัดเก็บไฟล์ให้เป็นระเบียบมากขึ้น
diskket คือ แผ่นที่จัดเก็บข้อมูลอาจมีขนาดต่าง ๆ กัน เช่น แผ่น 3.5 นิ้ว และ 5.25 นิ้ว
hardware คือ อุปกรณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับคอมพิวเตอร์
software คือ โปรแกรมที่ใช้งานสำหรับคอมพิวเตอร์ แบ่งเป็น 1. โปรแกรมระบบ 2. โปรแกรมประยุกต์
peopleware คือ บุคคลากรที่ทำงานเกี่ยวกับด้านคอมพิวเตอร์
input/output unit คือ หน่วยรับและส่งข้อมูล
monitor คือ จอภาพ
keyboard คือ แป้นพิมพ์
mouse คือ ลูกกลิ้งสำหรับเลื่อนเพื่อต้องความสะดวกได้เร็วขึ้นในบางโปรแกรมที่ต้องใช้งาน
database ฐานข้อมูลคือ ฐานข้อมูลหรือข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กันมาเก็บไว้ด้วยกัน

ชนิดของแฟ้มข้อมูล
EXE หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่เป็นโปรแกรมที่ขนาดใหญ่
COM หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่เป็นโปรแกรมขนาดเล็ก
BAT หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่รวมคำสั่งของ DOS ที่ใช้บ่อยๆ เพื่อประหยัดเวลา
BAK หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่เป็นสำเนา(BACKUP FILE)
SYS หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่ใช้ในการติดตั้งระบบ
DOC หมายถึง แฟ้มข้อมูลที่ใช้ใน WORD PROCESSOR
TMP หมายถึง แฟ้มข้อมูลชั่วคราวที่ระบบหรือโปรแกรมสร้างขึ้นมา สามารถลบทิ้งได้

การใช้คำสั่ง
-จะต้องกด ENTER ทุกครั้งที่ป้อนคำสั่งเสร็จ
-การเรียกคำสั่งเดิมมาใช้ ให้กด F3
-การใช้ * (WILDCARD) ใช้เพื่อแทนชื่อแฟ้มข้อมูลหลาย ๆ แฟ้ม เช่น *.* แทน ทุกแฟ้มใน Directory นั้น , A*.* แทน ทุกแฟ้มที่ขึ้นต้นด้วย A
-การใช้ * หรือ *.* ในการลบแฟ้มทุกแฟ้มควรจะตรวจสอบว่าเป็นแฟ้มที่เราจะลบจริงๆ


1. การเปิดดูแฟ้มข้อมูลที่มีอยู่ในเครื่อง ใช้คำสั่ง DIR เครื่องจะแสดงรายชื่อแฟ้มข้อมูล, ขนาดของแฟ้มข้อมูล, วันเวลาการสร้างแฟ้มข้อมูลและเนื้อที่ใน DISK ที่เหลืออยู่
คำสั่งย่อย (Option) /W แสดงรายชื่อแฟ้มข้อมูลแบบย่อ ตามแนวกว้าง /P แสดงรายชื่อแฟ้มข้อมูลทีละหน้า ตัวอย่างเช่น DIR /W , DIR /P เครื่องจะแสดงผลดังนี้ CONFIG SYS 256 25/07/1994

2. การดูข้อมูลที่อยู่ในแฟ้มข้อมูลชนิด BAT, DOC, TXT ใช้คำสั่ง TYPE [ชื่อแฟ้มข้อมูล] เครื่องจะแสดงรายละเอียดข้อมูลที่อยู่ในแฟ้มนั้นออกมา
คำสั่งย่อย (Option) |MORE แสดงรายละเอียดข้อมูลทีละหน้า >PRN พิมพ์รายละเอียดข้อมูลออกมาทางเครื่องพิมพ์ ตัวอย่างเช่น TYPE README.DOC |MORE

3. การคัดลอกแฟ้มข้อมูล ใช้คำสั่ง COPY [ที่อยู่เก่าของแฟ้มข้อมูล/ชื่อแฟ้มข้อมูล] [ที่อยู่ใหม่ของแฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น COPY A:\DOS\COMMAND.COM C:

4. การเปลี่ยนชื่อแฟ้มข้อมูล ใช้คำสั่ง REN [ชื่อเก่าของแฟ้มข้อมูล] [ชื่อใหม่ของแฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น REN README.DOC READ.ME

5. การลบแฟ้มข้อมูล ใช้คำสั่ง DEL [ที่อยู่แฟ้มข้อมูล/ชื่อแฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น DEL C:\DOS\README.DOC

6. การเรียกคืนแฟ้มข้อมูลที่ถูกลบไป ใช้คำสั่ง UNDELETE [ที่อยู่แฟ้มข้อมูล/ชื่อแฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น UNDELETE C:\DOS\*.*

7. การเปลี่ยน ที่อยู่แฟ้มข้อมูล(DIRECTORY) ใช้คำสั่ง CD [ชื่อที่อยู่แฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น CD DOS, CD\ กลับมาที่ที่อยู่แรกสุด( ROOT DIRECTORY)

8. การสร้าง ที่อยู่ของแฟ้มข้อมูล(DIRECTORY) ใช้คำสั่ง MD [ชื่อที่อยู่แฟ้มข้อมูล] ตัวอย่างเช่น MD TEMP

9. การลบ ที่อยู่ของแฟ้มข้อมูล(DIRECTORY) ใช้คำสั่ง RD [ชื่อที่อยู่แฟ้มข้อมูล] ต้องไม่มีแฟ้มข้อมูลอยู่ในที่อยู่ ตัวอย่างเช่น RD TEMP

10. การเปลี่ยน DRIVE ใช้คำสั่ง [ชื่อ DRIVE]: ตัวอย่างเช่น A: , B: หรือ C:

11. การจัดเตรียมเนื้อที่ภายใน DISK (FORMAT) ใช้คำสั่ง FORMAT [ชื่อ DRIVE]
คำสั่งย่อย(Option) /Q FORMAT อย่างเร็ว /U /S FORMAT พร้อมติดตั้ง ระบบ เพื่อใช้ BOOT DOS /C FORMAT พร้อมกับ ตรวจสอบ Disk ว่ามี error หรือ bad sector หรือไม่ ตัวอย่างเช่น FORMAT A:

12. การยกเลิกการ FORMAT DISK ใช้คำสั่ง UNFORMAT [ชื่อ DRIVE] ตัวอย่างเช่น UNFORMAT A:

13. การตั้งค่า Partition ของ DISK ใช้คำสั่ง FDISK จะมี Choiceให้ใส่ option
option 1 จะสร้าง DOS partition ใหม่ มี master(partition หลัก) และ extend(partition ขยาย)
option 2 จะ Set Active partition partition ที่ต้องการ Boot ให้ Set Active
option 3 จะลบ partition ที่สร้างไว้
option 4 แสดงขนาด และ รายละเอียดต่างๆของ Partition บน Disk ออกมา
option 5 ใช้เปลี่ยน Drive ที่จะ Set Partition
คำสั่งย่อย /MBR จะสร้าง Master Boot Record ขึ้นมาใหม่ ตัวอย่างเช่น FDISK /MBR

14. การตรวจสอบ DISK ใช้คำสั่ง CHKDSK [ชื่อ DRIVE] จะแสดงขนาด และ รายละเอียดต่างๆของ DISK ออกมา (ใน DOS 6 ให้ใช้ SCANDISK แทน)
คำสั่งย่อย(Option) /F ตรวจสอบและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นบน DISK ตัวอย่างเช่น CHKDSK C: /F

15. การตรวจดูหน่วยความจำของเครื่อง ใช้คำสั่ง MEM
คำสั่งย่อย(Option) /C ตรวจหน่วยความจำและรายชื่อโปรแกรมที่ติดตั้ง /D ตรวจหน่วยความจำ, รายชื่อโปรแกรม และ DRIVER ที่ติดตั้ง |MORE ดูทีละหน้า ตัวอย่างเช่น MEM /C |MORE

16. การขอคำอธิบายการใช้ ใช้คำสั่ง HELP [คำสั่ง] หรือ [คำสั่ง] /? ตัวอย่างเช่น HELP COPY หรือ DIR /?

BATCH FILE คือ แฟ้มข้อมูลที่รวมคำสั่งของ DOS ที่ใช้บ่อยๆ เพื่อประหยัดเวลา จะมีชนิดเป็น BAT

การเขียนBATCH FILE ใช้คำสั่ง EDIT [ชื่อ BATCH FILE] ใช้ ALT F S เพื่อบันทึกข้อมูล และใช้ ALT F X เพื่อออกจากโปรแกรม หรือ COPY CON [ชื่อ BATCH FILE] ใช้ F6 เพื่อออกจากโปรแกรม

คำสั่งที่ใช้ใน BATCH FILE
1.คำสั่งของ DOS ทั้งหมด เช่น CD\ , DIR, COPY
2.แฟ้มข้อมูลชนิด EXE, COM ที่ต้องการใช้งาน
3.คำสั่งเฉพาะของ BATCH FILE

คำสั่งเฉพาะของ BATCH FILE
- ECHO [ON|OFF] [ข้อความ] แสดงผลข้อมูลออกหน้าจอ เช่น ECHO ON HELLO จะแสดง HELLO ออกหน้าจอ , ECHO OFF จะไม่แสดงข้อความใดๆ หลังคำสั่งนี้ออกหน้าจอ จนกว่าจะพบ ECHO ON
- @ [ข้อความหรือคำสั่งอื่นๆ] ไม่แสดงผลออกหน้าจอ
- CALL [ที่อยู่แฟ้มข้อมูล/ชื่อแฟ้มข้อมูล] เรียกใช้ BATCH FILE อื่นๆ จาก BATCH FILE ที่ใช้อยู่
- IF [NOT] ERRORLEVEL [EXIT CODE] [คำสั่ง] ทดสอบว่า = EXIT CODE หรือไม่ (EXIT CODE =0-255) เช่น IF ERRORLEVEL 1 GOTO EXIT
- IF [NOT] string1==string2 [คำสั่ง] เปรียบเทียบ string 2 ตัว
- IF [NOT] EXIST [ที่อยู่แฟ้มข้อมูล/ชื่อแฟ้มข้อมูล] [คำสั่ง] ทดสอบว่าแฟ้มข้อมูลอยู่ในที่อยู่ที่ระบุไว้หรือไม่
- GOTO [ชื่อของบรรทัดที่จะกระโดดไป] กระโดดไปบรรทัดอื่นๆของ BATCH FILE
- FOR %%[ตัวแปร] IN [กลุ่มของแฟ้มข้อมูลชนิดตัวอักษร] DO [คำสั่ง] ทำตามคำสั่งสำหรับเงื่อนไขที่กำหนด
- REM [ข้อความหมายเหตุ] คำอธิบายหรือข้อความหมายเหตุ